سیستم گرمایش خودرو بخشی از سیستم خنک کننده آن است و مشکلات سیستم خنک کننده می‌تواند منجر به مشکلات سیستم گرمایشی شود.
اگر سیستم گرمایش خودرو کار نمی‌کند، مشکل می‌تواند تنها به یکی از چهار دلیل مشکلات سیستم خنک کننده، مشکلات هسته گرمایش، پمپ آب معیوب، یا خرابی فن دمنده گرمایش باشد.
مشکلات سیستم گرمایشی خودرو مانع از آن نمی‌شود که در روز‌های سرد سوار خودرو شوید اما با این حال، باید آن را تعمیر کنید تا بتوانید در روز‌های سرد زمستان با آرامش رانندگی کنید.
در حالی که رفع برخی از دلایل ممکن است ساده و ارزان باشد (به عنوان مثال، ترموستات، شیلنگ‌های فرسوده، نشتی، و غیره)، دلایل دیگر مانند مشکلات پمپ آب ممکن است پیچیده‌تر باشند.
در این گزارش، نحوه عملکرد سیستم گرمایش در وسیله نقلیه را توضیح خواهیم داد و دلایل اصلی سیستم گرمایش معیوب را مشخص می‌کنیم. در نهایت، تعمیرات لازم را بر اساس علت پیشنهاد می‌کنیم تا سیستم گرمایشی شما دوباره کار کند.
سیستم گرمایش خودرو چگونه کار میکند؟
برای شناسایی دلایل اصلی کار نکردن گرمایش خودرو، باید نحوه عملکرد سیستم گرمایشی را بدانید. در هر وسیله نقلیه ای، گرما از طریق سیستم خنک کننده تولید می‌شود. هنگامی که موتور روشن می‌شود، مایع خنک کننده در اطراف موتور جریان می‌یابد تا دمای آن کاهش یابد. سپس مایع خنک کننده گرم شده از رادیاتور عبور میکند تا دما را از دست داده و خنک شود.
بخشی از مایع خنک‌کننده گرم شده را می‌توان در هسته بخاری به گردش درآورد تا دمای آن را افزایش دهد بنابراین، هوای گرم را به وسیله نقلیه منتفل می کند؛ با استفاده از کلید‌های مختلف روی داشبورد خودرو می‌توانید میزان گرمای وارد شده به خودرو را کنترل کنید.
چرا بخاری ماشین کار نمی‌کند؟
اگر وسیله نقلیه شما با یکی از چهار جزء سیستم خنک کننده، هسته بخاری، دریچه‌های بخاری یا فن دمنده مشکل داشته باشد، بخاری خودرو کار نخواهد کرد.
مشکل در سیستم خنک کننده: اگر سطح خنک کننده پایین، ترموستات خراب، شیلنگ‌های سیستم خنک کننده معیوب، نشتی رادیاتور یا پمپ آب معیوب باشد، سیستم خنک کننده ممکن است خراب شود.
ترموستات به عنوان یک سوپاپ عمل میکند تا از جریان یافتن مایع خنک کننده به رادیاتور در زمانی که موتور به اندازه کافی گرم نیست، جلوگیری میکند. هنگامی که موتور به دمای مجاز بالا می‌رسد، ترموستات باز می‌شود و اجازه می‌دهد مایع خنک کننده از رادیاتور عبور کند و خنک شود.
اگر وسیله نقلیه ترموستات گیر کرده باشد، مایع خنک کننده همیشه سرد می‌ماند و بنابراین، سیستم گرمایش هوای گرم را دمیده نمی‌شود.
برای بررسی اولیه توجه داشته باشید اگر دمای موتور خودرو بالا است، اما بخاری باد گرم ندارد ممکن است میزان آب داخل سیستم خنک‌کننده پایین باشد.
بخاری خودرو در اصل یک رادیاتور است که در مسیر آب گرم خروجی موتور قرار می‌گیرد و از طریق یک دمنده، هوای بیرون خودرو به آن دمیده می‌شود و در نتیجه گرمای دفع شده از آب گرم خروجی موتور به داخل اتاق می‌رسد.
به این ترتیب مشخص است اگر آب کافی در سیستم خنک‌کننده وجود نداشته باشد بخاری هم به‌درستی کار نمی‌کند.
علت های ضعف عملکرد بخاری خودرو چیست؟
بروز مشکل در رادیاتور بخاری:
یکی از شایع ترین و پر دردسر ترین عوامل خرابی بخاری خودرو، گرفتگی و یا سوراخ شدن رادیاتور بخاری آن است، وقتی رادیاتور بخاری نتواند بخوبی تبادل حرارتی داشته و گرما را از آب به هوا منتقل کند، بخاری گرمای لازم را نداشته و خوب گرم نمی‌کند.
این مشکل در اکثر مواقع با تعویض رادیاتور بخاری که فرایندی پر دردسر است حل می‌شود، اما در مواردی معدودی نیز می‌توان با شستشو و استفاده از مواد جرم گیر مخصوص، این مشکل را پشت سر گذاشت.
رسوب گرفتگی در شلنگ‌های ورود و خروج رادیاتور بخاری:
گاهی جنت‌هایی که آب رادیاتور خودرو را به رادیات بخاری منتقل می‌کنند، رسوب گرفته و جلوی ورود و خروج آب را می‌گیرند، در این موارد نیز با تعویض شلنگ ها یا رفع گرفتگی می‌توان عملکرد بخاری را اصلاح کرد.
هوا گرفتن یا کاهش سطح مایع خنک کننده موتور:
گاهی کمبود آب موتور یا هوا گرفتن سیستم خنک کننده می‌تواند مانع گردش مایع در سیستم می‌شود، در نتیجه شبکه گرمایی بخاری نیز نمی‌تواند به درستی تبادل حرارتی داشته باشد و گرمای آب را به داخل کابین منتقل کند، در این حالت باید ضمن بررسی اجزای سیستم خنک کننده موتور و اطمینان از عدم وجود هرگونه نشتی، به سیستم خنک‌کاری موتور آب مقطر یا ضد یخ اضافه کرده و سیستم را هواگیری کنیم.
خرابی ترموستات خودرو:
یکی دیگر از عوامل بروز نقص در بخاری، خرابی ترموستات است، ترموستات وظیفه دارد تا مسیر آب موتور را تغییر دهد؛ این قطعه زمانی که نیاز به خنک‌کردن آب نیست آن‌را همچنان داخل موتور و اطراف آن حفظ میکند تا وارد رادیاتور نشود و هر زمان که دمای موتور به حدی بالا رفت که نیاز به خنک‌کاری و کاهش دما بود، ترموستات خود به خود باز شده و اجازه گردش آب را می‌دهد.
گاهی ممکن است که ترموستات دچار نقص شده و کاملا باز بماند، در این حالت مایع درون سیستم خنک کننده مدام درون رادیاتور گردش کرده و خنک می‌شود، در نتیجه بخاری نیز نمی‌تواند دمای موردنیاز را تولید کند.
خرابی واتر پمپ موتور:
در مواقعی مشاهده شده که بخاری خودرو هنگام حرکت و زمانی که دور موتور خودرو بالا است، به راحتی گرمای مورد نیاز را تامین میکند، اما با توقف خودرو و پایین آمدن دور مورتو، از شدت گرما کاسته شده و بخاری باد نسبتا سرد می‌دهد، این مشکل می‌تواند به دلیل ضعف در عملکرد واتر پمپ خودرو باشد که با کاهش دور موتور، به دلیل رسوب گرفتگی و یا خورده شدن پره ها، نمی تواند دبی لازم برای گردش مایع خنک کننده در سیستم را فراهم کند.
خرابی فن بخاری:
ایراد شایع دیگر، خرابی فن و یا دمنده بخاری است؛ در این حالت رادیاتور بخوبی گرم می‌شود، آب داغ موتور نیز وارد سیستم می‌شود، ولی در نهایت به دلیل عدم کارکرد فن، تهویه خودرو هیچ بادی تولید نمی‌کند، علت این اتفاق می‌تواند سوختن یکی از فیوزها و یا خراب شدن موتور فن بخاری باشد که باید توسط برقکار برای رفع این خرابی اقدام کنیم؛ اما در صورتی که بخاری روشن می‌شود ولی باد کافی تولید نمی‌کند، مشکل می‌تواند از گرفتگی مجرای تهویه، یا عدم تعویض طولانی مدت فیلتر کابین و کیپ شدن آن باشد که با بررسی مسیرها و تعویض فیلتر کابین، این مشکل نیز حل خواهد شد.
نقص در یونیت تنظیمات سیستم تهویه:
در مواردی مشاهده شده با وجود عدم وجود مشکل در هیچ کدام از موارد بالا، باز هم بخاری باد سرد می‌دهد، در این مورد ممکن است مشکل از مدار تنظیمات دمای تهویه باشد، این قطعه در خودروهای قدیمی به صورت کاملا مکانیکی، دریچه های تهویه را از حالت کولر به بخاری و بالعکس تغییر حالت می‌داد، اما در خودروهای بروزتر، این کار به صورت الکترونیکی و با تنظیم دمای مد نظر انجام می‌گیرد، خرابی اتصالات دریچه ها، یا مدار و دماسنج داخل خودرو نیز آخرین موردی است که می‌تواند باعث ایجاد اختلال در عملکرد تهویه خودرو شود.
مهمترین نکته حفظ سلامت سیستم خنک کننده و تهویه خودرو:
در آخر باید اشاره کنیم که مهم ترین نکته برای حفظ سلامت سیستم خنک کننده خودرو و سیستم تهویه، استفاده مداوم از ضد یخ و مایع خنک کننده یا کولانت مناسب در تمام فصول و اجتناب از استفاده آب شیر در سیستم خنک کننده خودرو است، در صورتی که این مورد را رعایت کنیم، سیستم خنک کننده هرگز دچار رسوب گرفتگی یا خوردگی نخواهد شد .