گاهی ممکن است هنگام پیاده روی یا کوهنوردی در مسافت های طولانی به یک عصا نیاز داشته باشید و این زمان خوبی برای استفاده از عصا برای پیاده روی است. عصا می تواند هنگام بالا رفتن از تپه ها کمک کنند و حتی می توانید از یکی از آنها به عنوان پایه چادر یا سه پایه دوربین استفاده کنید.
اگرچه عصای کوهنوردی ساده به نظر می رسد ، اما می تواند در اشکال و اندازه های مختلف باشد. برخی تاشو هستند ، برخی به عنوان عصای تلسکوپ استفاده می شوند ، برخی از آنها از فیبر کربن و برخی دیگر از آلومینیوم ساخته شده اند. در این مطلب به تمامی نکاتی که قبل از خرید عصای کوهنوردی باید بدانید میپردازیم.
باتوم یا عصای کوهنوردی چیست؟
باتوم های کوهنوردی: به صورت جفتی به فروش می رسند و به عنوان تکیه گاه و پشتیبان مورد استفاده قرار می گیرند. این محصولات باعث پایداری شما در مسیر می شوند و فشار وارد شده روی زانو را کاهش می دهند. بعضی از مدل ها طولشان قابل تنظیم است و بعضی دیگر دارای فنرهایی هستند که درونشان تعبیه شده و شوک وارد شده هنگام ضربه را خنثی کنند.
عصای کوهنوردی: بعضی اوقات از آن به عنوان عصای پیاده روی یا عصای مسافرتی هم نام می برند که یکی از جفت باتوم های کوهنوردی است. برای سطوح صاف و مواقعی که بار شما کم و کوله اتان سبک است، بسیار مفید است. عصای کوهنوردی قابل تنظیم است و برخی از آنها نیز دارای فنر هستند که شوک وارد شده بر اثر ضربه را خنثی می کنند. آنها هم چنین ممکن است دارای یک دوربین زیر دسته ش داشته باشند که بشود از آن به عنوان مونوپاد نیز استفاده کرد.
انواع عصای کوهنوردی:
عصای کوهنوردی ثابت
این نوع عصاها قابلیت تنظیم ارتفاع را ندارند و ارتفاع ثابتی دارند، همچنین از استحکام خوبی برخوردار هستند و دیرتر خراب می‌شوند. از معایب این عصای کوهنوردی می‌توان به این نکته اشاره کرد که ضربه را از زمین به دست منتقل می‌کند و باعث مقداری خستگی در کوهنورد می‌شود. کوهنوردان تنومند و افراد با توانایی بدنی بالا با این نقطه ضعف مشکلی ندارند و به راحتی از این مدل عصا استفاده می‌کنند.
عصای کوهنوردی قابل تنظیم (تلسکوپی)
در عصاهای کوهنوردی تلسکوپی، قابلیت تنظیم طول عصا وجود دارد و با توجه به شرایط می‌توان ارتفاع آن را کم و زیاد کرد. همچنین حمل این نوع عصاها بسیار راحت است و هنگامی که قصد استفاده از آن را نداشته باشید می‌توانید آن را جمع کنید و در کوله پشتی خود قرار دهید.
عصای کوهنوردی آنتی شوک
عصای کوهنوردی آنتی شوک یا ضربه گیر در قسمت داخلی دسته دارای فنر است که این فنر ضربه و فشار که ممکن است از زمین به دست‌ها منتقل شود را کاهش می‌دهد. این نوع عصای کوهنوردی در مسیرهای سرپایینی بسیار مناسب بوده و تکان‌ها و ضربه‌های ناشی از حرکت در اینگونه مسیرها را به خوبی جذب می‌کند.
دلایل ضرورت به همراه داشتن عصای کوهنوردی برای کوهنوردان
دلایلی را ذکر می‌کنیم که اثبات می‌کند همراه داشتن عصای کوهنوردی از ضروریات کوهنوردی است این دلایل عبارتند از:
-کمک به حفظ تعادل
-حفظ انرژی کوهنورد
-کاهش فشار وارده از طرف زمین به پا، کمر، زانو و مچ دست
-کمک به شناخت مسیر وآگاهی از میزان سفتی زمین و یا عمق برف و شن و ماسه
-جلوگیری از لغزش در مسیرهای برفی
-استفاده از عصای کوهنوردی به عنوان تکیه‌گاه و استراحت برای چند دقیقه
-کمک در دفع حمله حیوانات
-بسیار کمک کننده و کاهش خستگی در مسیرهای طولانی کوهپیمایی
نکات مهمی که هنگام خرید عصای کوهنوردی (باتوم) باید به آن ها توجه کنید:
دسته عصای کوهنوردی:
دسته عصای کوهنوردی در مدلها و جنسهای مختلف وجود دارد که هر کدام کاربرد خاصی دارد. به طور کلی دسته عصاهای کوهنوردی یا به صورت دسته عصاهای سالمندان است یا دارای زاویه‌‌ای ۱۵ درجه‌ای است که مچ دست را در طبیعی‌ترین حالت ممکن نگه می‌دارد. از نظر جنس، دسته عصای کوهنوردی در سه جنس پلاستیکی، فوم و چوب پنبه‌ای وجود دارد. عصای کوهنوردی با دسته پلاستیکی برای فصول سرد سال مناسب‌تر هستند زیرا این نوع جنس دسته به خوبی دستان را در برابر سرما محفوظ نگه می‌دارد و از آنجا که جذب رطوبت ندارد و در برابر تعریق دست ضعیف عمل می‌کند برای کوهنوردی در تابستان مناسب نیستند. اما اگر عصای کوهنوردی می‌خواهید که برای تابستان مناسب باشد و به خوبی تعریق را جذب کند، عصای کوهنوردی با دسته چوب پنبه را انتخاب کنید. عصاهای کوهنوردی با دسته فومی نیز راحت و نرم بوده و تعریق و رطوبت را نیز به خوبی جذب می‌کنند.
بدنه عصای کوهنوردی:
جنس بدنه عصای کوهنوردی تعیین کننده وزن عصا و استحکام عصا است. معمولاً عصاهای کوهنوردی از دو جنس آلومینیوم و کامپوزیت ساخته شده‌اند. هر کدام از این عصاها ویژگی‌های خاص خود را دارد که در ادامه به آن میپردازیم. عصای کوهنوردی آلومینیومی استحکام و دوام بالایی دارند و قیمت مناسبی دارند و برای مسیرهای شیبدار مناسب است. عصای کوهنوردی از جنس کامپوزیت سبک‌تر بوده اما قیمت بالاتری دارند. این نوع عصاها میزان لرزش را کاهش می‌دهند اما در برابر فشار زیاد مقاومت بالایی ندارند و ممکن است در مسیرهای ناهموار دچار شکستگی شوند.
سخمه:
به انتهای عصای کوهنوردی سخمه می‌گویند. این قسمت از عصا که نوک تیز است برای ایمنی بیشتر و جلوگیری از لیز خوردن کاربرد دارد. معمولاً سخمه از کاربید، تنگستن و یا الماس ساخته می‌شود.
وزن عصا:
آنچه در تجهیزات کوهنوردی دارای اهمیت فراوان است سبک بودن وسایل و در عین حال محکم بودن آنها است. عصای کوهنوردی نیز باید دارای این ویژگی باشد بنابراین در هنگام خرید عصای کوهنوردی محصولی با وزن سبک و مقاوم را انتخاب نمائید. از لحاظ وزنی عصاهای کوهنوردی در دو دسته سبک و فوق سبک تقسیم بندی می‌شوند. عصاهای کوهنوردی سبک ارزان‌تر بوده و بیشتر برای حفظ تعادل در هنگام کوهنوردی کاربرد دارند. عصاهای کوهنوردی فوق سبک، به علت وزن کمی که دارند در مسیرهایی طولانی بسیار کارآمد خواهد بود و خستگی برای کوهنورد ایجاد نمی‌کند.
قابلیت تا شدن:
برخی از عصاهای کوهنوردی قابلیت تا شدن دارند و به راحتی می‌توان آنها را باز و بسته کرد و در زمان‌هایی که نیازی به استفاده از عصای کوهنوردی ندارید می‌توانید آن را درون کوله کوهنوردی قرار دهید.
قابلیت تغییر اندازه:
عصاهای کوهنوردی دارای دو نوع مکانیسم تغییر طول هستند: ۱. ضامنی ۲. پیچی
تغییر اندازه عصا معمولا در دو یا سه مرحله انجام می‌شود، بدین صورت که شما با باز‌کردن ضامن عصا یا پیچش بدنه، می‌توانید ارتفاع آن را به صورت تلسکوپی تغییر دهید. در عصاهایی که دارای قابلیت تغییر اندازه به صورت ضامنی هستند شما برای تغییر اندازه در هر مرحله باید ضامن قرار گرفته در کنار عصا را باز کرده و آن را به سمت انتهای عصا بکشید تا ارتفاع آن کم یا زیاد شود. اما در عصاهایی که دارای قابلیت تغییر اندازه به صورت پیچشی هستند، شما در هر مرحله با پیچش بدنه عصا و حرکت دادن آن به سمت پایین می‌توانید ارتفاع عصا را کم یا زیاد کنید.
سیستم قفل شدن:
در عصاهایی که قابلیت تنظیم ارتفاع را دارند بعد از اینکه عصا را با مقدار ارتفاعی که مد نظر داشتید تنظیم کردید با استفاده از سیستم قفل شدن می‌توانید عصا را در همان ارتفاع قفل کنید تا در حین استفاده ارتفاع آن تغییر نکند و ثابت بماند. قفل عصای کوهنوردی دارای انواع مختلفی هستند که عبارتند از: اهرم خارجی، قفل دکمه‌ای، قفل پیچی و قفل ترکیبی.
بند عصا:
بند عصا به دور مچ کوهنورد بسته می‌شود و باعث بهتر قرار گرفتن عصا در دست شده و نقش مهمی در کاهش فشار بر روی مچ دست دارد.
قیمت عصا:
قیمت نقش مهمی در انتخاب شما ایفا می کند. ابتدا مشخص کنید، برای خرید عصا چه میزان قرار است، هزینه کنید. زمانی که میزان بودجه را مشخص کنید بسیاری از برند ها از دایره انتخاب شما خارج می شوند و انتخاب برای شما آسان می شود.
اندازه گلبرف:
اگر در مسیرهای برفی کوهنوردی می کنید، توجه داشته باشید که عصای شما دارای گلبرف باشد، گلبرف از فرو رفتن عصا در برف جلوگیری می کند. بهتر است مدلی را انتخاب کنید، که گلبرف آن جدا شود چون ممکن است در مکان های جنگلی عبور کنید و گلبرف در لابه لای گیاهان گیر کند و با آن دچار مشکل شوید.
چند نکته مهم برای استفاده از باتوم:
– هرگز در دراز مدت از باتوم عادی استفاده نکنید چون باعث ایجاد عارضه در بدن شما می شود.
– در تمام مدت کوهنوردی نباید از باتوم استفاده کرد وکودکان و نوجوانان نباید از باتوم استفاده کنند.
– از دویدن در سرازیری خودداری کنید و در راه های باریک و خطرناک حتما از طناب استفاده کنید.
– همیشه باتوم را طوری در کوله پشتی قرار دهید که قسمت تیز های خطری برای شما ایجاد نکند.
– استفاده از باتوم در مسیر های کم شیب تاثیری ندارد و همچنین در مسیرهای شیبدار یخی باید از کلنگ استفاده نمود.
با رعایت کردن موارد فوق می توانید چندین سال به ورزش و کوهنوردی بپردازید بدون عوارض ارتوپدی و مفصلی.